COMPUTER SCIENCE

IMPLICIT OBJECT-REQUEST

Bu yazımızda implicit nesnelerimize biraz daha yakından bakacağız..

REQUEST

Request nesnesinin kullanımı çok yaygındır.HTTP istekleri,kullanıcıdan parametreler veya form aracılığı ile alır.Request mevcut istekleri kapsülleyip sunucuya gönderir.Buna karşılık sunucudan response(cevap mesajı) gelir.Bilgi aktarımı server'dan client'e gönderilmiş olur.Bu işlem bittiğinde request nesneleri yok edilir.Şimdi kodlarımıza göz atalım..

<%--
Document : request
Created on : 16.Şub.2018, 16:58:28
Author : Gökhan
--%>
<%@page contentType="text/html" pageEncoding="UTF-8"%>
<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8">
<title>JSP Page</title>
</head>
<body>
Request method : <%= request.getMethod() %>
Request URI : <%= request.getRequestURI() %><hr/>
Request PROTOKOL : <%= request.getProtocol() %><hr/>
Path Info(Yol Bilgisi) : <%= request.getPathInfo() %><hr/>
Query String(Sorgu Katarı) : <%= request.getQueryString() %><hr/>
Content Length(İçerik Uzunluğu) : <%= request.getContentLength() %><hr/>
Content Type : <%= request.getContentType() %><hr/>
Server Name : <%= request.getServerName() %><hr/>
Server port : <%= request.getServerPort() %><hr/>
Remote (uzak) user : <%= request.getRemoteUser() %><hr/>
Remote (uzak) Address : <%= request.getRemoteAddr() %><hr/>
Remote Host : <%= request.getRemoteHost() %><hr/>
Authorization scheme (Yetkilendirme Tasarısı) : <%= request.getAuthType() %><hr/>

</body>
</html>

BİLGİSAYARIN ÇALIŞMA DÜZENİ

Bilgisayarın çalışma düzenini aşağıdaki örnek üzerinden inceleyelim.

Örneğimizde iki sayının toplanıp bir bellek gözüne yazılması istenmiş.Yukarı da adım adım çözülen örneğimizde dikkat edilmesi gereken yerler var.Bunlar da ilki ve en önemlisi Akümülatörün Data Register'ina atılmasıdır.Sonraki dikkat edilecek konu işlem yapmak istediğimiz AR'ını işlemi yapacağımız gözü ayarlamak ve daha sonra denetçinin vereceği komular ile veri yolu veya adres yolundan işlemi sonlandırmak...

BİLGİSAYARIN TEMEL BİRİMLERİ

Bilgisayar 3 temel birimden oluşur.Ve bu birimler bir birleri içerisinde sürekli bir iletişim halindedir.

1)Merkezi İşlem Birimi

MİB,bilgisayardan beklenen hesap yapma ve karar verme işlemlerinin gerçeklendiği birimdir.Bu birim aynı zamanda,tüm bilgisayarların çalışmasını da yönetir.Bu nedenle çoğu kez MİB'e bilgisayarın beyni olarak bakılır.

2-Bellek

Bellek,veri ve programların saklanması amacıyla kullanlmaktadır.Bazı bilgisayarlarda,veri ve program aynı bellek içinde saklanırken,bazılarında veriler için ayrı programlar için ayrı bellek tasarlanır.Veri ve programın aynı bellekte olmasını Von Neumann yapısındaki bilgisayarlar sağlar.

3-Giriş-Çıkış

Giriş-çıkış arabirimi bilgisayarın,çevre birimlerle bağlantı kurmasını sağlar.Bilgisayarın çevre birimler arasında veri iletişimi için önemli rol oynar.

Bilgisayarların bu bölümleri arasındaki bağlantıyı sağlamak için tasarlanmış çok sayıda yol bulunur.Bunlar Veri Yolu ,Adres Yolu ve Denetim Yolu'dur.

Şimdi biraz daha ayrıntılı bakalım..
.
Merkezi İşlem Birimi

5 alt birimi vardır.Bu alt birimler;

1-Bellek Adres Register'ı
2-Bellek Veri Registeri'i
3-Akümülatör
4-Aritmelik Lojik Birim (ALU)

Bellek Adres Register'i MİB'ten ve G/Ç tan gelen adresin nereye gideceğini belirler.Bellekten okuma veya yazma yapacağımızda AR'yi kullanmamız gerekir.AR adres yoluna bağlıdır.

Bellek Veri Register'i MİB'den belleğe veya giriş-çıkış arabirimine giden veya buralardan MİB'e gelen verilen alınıp verildiği bir iskele olarak görev yapar.DR üzerinden MİB'e gelen veriler ACC (Akümülatöre) alınır.ALU tarafında da yürütülür.

Denetçi,tüm bilgisayarların yönetimi ile ilgili bilgileri toplamak ve üretmekle görevlidir.

Bellek

Bellek birbirinin aynı ve çok sayıda bellek birimlerinin üst üste yığılması ile oluşmaktadır.
Bellek birimlerine bellek gözü her bellek gözüne ise göze adı verilen birimler bulunur.Veri yolundaki hat sayısı bir bellek gözündeki göze sayısı kadardır.Bu gözelere erişmek için ise adres yolu kullanır.Giriş-çıkış elemanlarıda birer bellek gözü gibi düşünülebilir.Aralarındaki fark,bu gözlerin birer ucunun bilgisayarın dış dünyasına açılmasıdır.

8 bitlik mikroişlemcilerin çoğunda veri yolu 8,adres yolu 16 hattan oluşur.Denetim yolundaki hatların sayısı MİB'in yapısına göre değişmektedir.16 bitlik mikroişlemcilerde veri yolu 8 ya da 16 bit olabilir.

MİKROİŞLEMCİLERE GİRİŞ

Günümüzde mikroişlemciler iki alanda kullanılmaktadır.Birinci kullanım alanı,genel amaçlı bilgisayar üretimi ikinci alanı ise atanmış bilgisayar uygulamalarıdır.Günümüzde,yaygın olarak kullanılan bireysel bilgisayarların temel taşı mikroişlemcilerdir.Bireysel bilgisayarlara göre daha yetenekli olan iş istasyonları sunucular ve orta boy bilgisayarların teme öğereleri de mikroişlemcilerdir.

Bilgisayar Yapısı

Bellek Yetenegi

Veri ve programlar,bellekte saklanabilmelidir.Saklanan veri ve programlar istediğinde geri alınabilmeli veya yeniden saklanabilmelidir.

Hesaplama Yeteneği

Bilgisayar kendisine verilen veriler üzerinde,yine kendisine verilen programa uygun olarak aritmetik ve mantıksal işlemler yapabilmelidir.

Karar Verme Yeteneği

İşlemler sonunda veya kendisine verilen verilere bakarak programın akışı ve/veya verilen değerlendirilmesi konusunda karar verebilmelidir.Yüksek seviyeli dillerdeki if else yapısı bu duruma örnek olarak verilebilir.

Giriş-Çıkış Yeteneği

Bilgisayara dışarıdan veri ve program verilebilmeli ve sonuçlar bilgisayardan dışarı alınabilmelidir.Kısaca,bilgisayar ile çevresi arasında veri iletişimi olmalıdır.

IMPLICIT OBJECTS

1-out (javax.servlet.jsp.JspWriter) nesnesidir.JSP'de ekrana yazı basmak için kullanılır..

2-request (javax.servlet.http.HttpServletRequest) nesnesidir.İstemcinin istekleri yapılır.

3-response (javax.servlet.http.HttpServlet.Response) nesnesidir.İstemcinin isteklerine yanıt verir.

4-session (javax.servlet.HttpSession) nesnesidir.Nesneleri global olarak gezidirmek için kullanılır.

5-application (javax.servlet.ServletContext) Servletteki uygulamaların metotları arayüzler ile yapılır.

6-pageContext (javax.servlet.jsp.PageContext) nesnesidir.JSP sayfaları hakkında bilgi verir.

7-config (javax.servlet.ServletConfig) nesnesidir.Servletin ayar işlemleri buradadır.

8-exception (java.lang.Throwable) nesnesidir.JSP'de oluşan hatalar için kullanılır.

JSP İLE FONKSİYON YAZIP ÇAĞIRMAK

<%--

Document : Ornek
Created on : 15.Şub.2018, 23:00:03
Author : Gökhan
--%>

<%@page contentType="text/html" pageEncoding="UTF-8"%>
<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8">
<title>JSP Page</title>
</head>
<body>
<%!
String ex="";
public String TerstenYaz(){
for(int i=6;i>0;i--)
ex=ex+"<h" +i+ ">" +"CODINGISLIFE"+ "</h" +i+ ">";
return ex;
}
%>
<%= TerstenYaz() %>
</body>
</html>

SCRIPTLET TAG & ACTION TAG

4-SCRIPTLET TAG(Bilinen kodlama)

Bu tag'lar <% %> arasına yazılır.Bir değişken tanımlayıp onu jsp sayfamızda yazdırmak isteseydik.
<%
String sehir="Hatay";
out.println("sehir");
int yas=21;
out.println(yas);
%>

5-ACTION TAG

Bu tag'ımızı 3 ayrı şekilde kullanabiliriz..

1-Sunucu tarafında Javabeans kullanımına olanak sağlar
2-JSP sayfaları arasındaki bilgi aktarımını denetler
3-Appletler için hangi web tarayıcı olursa olsun fark etmez.Sağlıklı çalışır ve destekler..

Sonraki yazımızda bu tagları uygulamalı bir şekilde kodlar ile göreceğiz

DIRECTIVE TAG (2)Include Directive & (3)Tag Library Directive

2-INCLUDE DIRECTIVE

JSP sayfalarında dışarıdan başka dosya,kod parçası veya herhangi bir JSP sayfasının bir başka JSP sayfasında kullanılmasını istediğimizde kullanırız.

<%@ include file="footer.html" %>

<%@ include file="takim/Galatasaray.jsp"%>

3-TAG LIBRARY DIRECTIVE

Eğer ki koleksiyondan bir Taglib kullabacak isek oba istediğimiz bir ön isimle veya lakapla çağırmalarda bulunabiliriz.Ön isim veya lakap kullanım tekniği JSP sayfalarında Taglib kodların kullanımını kolaylaştırır..

<%@ taglib uri="tag library URI" prefix="tagimiz" %>
<%@ taglib uri="http://java.sun.com/jsp/jstl/core" %>
<%@ taglib uri="http://java.sun.com/jsp/jstl/functions" %>

Bir sonraki yazımızda Tag'larımıza devam edeceğiz.Bir sonraki tag çeşidimiz 4-Scriptlet tag---

DIRECTIVE TAG (1)Page Directive

3-DIRECTIVE TAG

Bu taglar sayfaya özel bilgiler ekler.3'ayrı directive tag'ı vardır.Bunlar çok önemli taglardır.Bu örnekleri çözdükçe kendi kendinize küçük küçük uygulamalar yazmaya çalışın.Ben toplama kısmını yazarsam siz çıkarma kısmını yazın.Unutmayın bir dili geliştirmek için o dilde sürekli kod yazmanız gerekiyor.Biraz sabır ile daha zor daha eğlenceli konulara geleceğiz..

3.1)Page Directive

Çalışan JSP sayfasında işlenecek bilgileri tanımlar.

3.2)Include Directive

Dışarıdan harici dosya,web sayfalarını ve kod parçalarını JSP sayfalarımıza dahil etmede kullanılır.Aynı yapı PHP'de de bulunur.2 veya daha fazla PHP sayfasını birleştirmeye yarar.Bu kod kalabalığını önler.Şöyle ki bir web sitesi tasarlıyorsunuz ve bu web sitesinin header footer gibi parçaları var.Ve her pakette ayrı ayrı bu kodları yazdığınızı düşünün.Header'da yaptığınız bir değişikliği tüm sayfalarda yapmak zorundasınızdır.Fakat header.jsp'yi include ederseniz,yaptığınız değişikliği tek seferde tüm jsp sayfalarına aktarabilirsiniz...

3.3)Tag Library Directive

Özel tag kütüphaneleri kullanırken yazılır..

Şimdi de taglarımız tek tek ayrıntılı inceleyelim..

-Page Directive-

1)Language

Sayfamızda kullandığımı dili yazmak için kullanılır..
<%@ page language="java"%>

2)Extends

Java SE'dan da bildiğiniz gibi kalıtım özelliğini kullanmak için kullanırız.

<%@page extends="guzelkokar496.blogspot.com"; %>

3)Import

Java'da yararlanacağımız sınıf ve paketleri import page ile yaparız..

<%@page import="java.swing.*,java.awt.*,java.awt.event.*" %> gibi kütüphaneleri import ettik

4)Session

JSP sayfaları arasında eğer oturum nesnelerinden yararlanacaksak page session'u yardımımıza
koşacaktır.

Session çok önemlidir.Büyük projelerin vazgeçilmezidir.

Session iç nesnesi kullanılarak scriptlerler aracılığı ile erişirler.Session kullanıcılar tarafından tekrar tekrar kullanılan Java Beans bazı nesneleri saklamak için gayet elverişlidir..

<%
String nesne=request.getParameter("KullaniciAdi");
session.setAttribute("MerhabaNesne",ortamNesnesi);
%>

5)Buffer

Buffer (tampon) kontolünü sağlamak amacıyla kullanılıyor..Varsayılan deger 8kb.

<%@ page buffer="16kb" %>

6)AutoFlush

JSP sayfalarındaki bufferlar dolduklarında otomatik boşaltılmaları için kullanılır.

<%@page autoFlush="true" %>

7)isThreadSafe

JSP'de çok kanallı çalışan bir uygulama geliştirdiğimizde Servlet tarafında bu çoklu istekleri
tutup eş zamanlı yönetmek için bu tagımızı kullanırız.

<%@page isThreadSafe="true" %>

8)Info

Geliştirilen JSP sayfasının hakkında programcı,versiyon,sahiplik hakkı gibi bilgiler yazılır..

<%@page info="guzelkokar496.blogspot.com,copyright 2018" %>

9)ErrorPage

Herhangi bir hata anından sayfasının bulunduğu URL adresine yönlendirme yapar.Bu tag gerçekten kullanışlıdır.

<%@page errorPage ="/hata/hataBuyuk.jsp"%>

10)IsErrorPage

Bu tag hata sayfasının kendisinde kullanılarak hata meydana geldiğinde gereken bilgileri web tarayıcısında gösterecektir.

<%@ page isErrorPage="true" %>

11)ContentType

Bu tag'ta ülkelerin karakter kodlarını içeriyor..
Bunları ezberlemeye gerek yoktur.Sadece ne yapabileceklerinizi öğrenseniz yeter..

<%@ page contenType="text/html" pageEncoding="UTF-8" %>

Bir sonraki yazımızda 2.Directivi'miz Include 'ye bakacağız...Görüşmek üzere..